Điểm giống và khác nhau giữa cognac và scotch whisky?

Trước hết, Duy Thanh giới thiệu cho bạn một số khái niệm căn bản:

_Brandy là loại rượu mạnh thu được sau quá trình ủ rượu có nguồn gốc từ việc chưng cất dịch lên men của nho hoặc trái cây

_Cognac là rượu brandy được sản xuất độc quyền từ nho được trồng tại vùng cognac, Pháp theo một phương pháp sản xuất được kiểm định nghiêm ngặt bởi một cơ quan chuyên môn.

_Whisky là loại rượu mạnh thu được sau quá trình ủ rượu có nguồn gốc từ việc chưng cất dịch lên men của ngũ cốc

_Scotch whisky là rượu whisky được sản xuất tại scotland và được ủ trong thùng gỗ sồi tối thiểu 3 năm.

*** Những điểm giống và khác biệt căn bản

Trong khi Cognac được làm từ nho, Scotch whisky được làm từ ngũ cốc. Cả hai đều được lên men, và chuyển đổi đường thành ethanol và sau đó là quy trình chưng cất. Điểm chung của rượu whisky và cognac là được ủ trong thùng gỗ sồi giúp cho nước rượu lấy được màu sắc, hương vị từ thùng gỗ và trở nên êm, mượt hơn.

Cả scotch whisky và cognac cùng áp dụng phương pháp chưng cất trong nồi pot still và được chưng cất ở nồng độ thấp (thông thường chưng cất 2 lần và thành phẩm thu được không quá 70% độ cồn). Và bán ra thị trường ở nồng độ >= 40% cồn.

*** Nho và ngũ cốc

Có khá nhiều sự khác biệt giữa Scotch whisky và cognac xuất phát từ nguyên liệu từ đó ảnh hưởng đến phương pháp, phong cách sản xuất và nhu cầu của thị trường đối với các sản phẩm thực tế.

Trong quá trình chưng cất ngoài việc thu được cồn và nước, chúng ta còn thu được hương của nguyên liệu nên tạo ra một sự khác biệt trong nước rượu thành phẩm của quá trình chưng cất trước khi được đem ủ trong thùng gỗ sồi. 

***Thùng gỗ sồi

Cognac được ủ:

_Trong thùng gỗ sồi thu hoạch từ rừng Limousin và Tronçais, Pháp

_Thùng ủ là thùng mới hoặc trước đó ủ chính rượu cognac

Scotch whisky được ủ:

_Thùng gỗ sồi có nguồn gốc từ rất nhiều khu vực khác nhau như Mỹ, các nước Châu Âu

_Thùng ủ đa phần là thùng tái sử dụng – tức là trước đó đã được ủ một loại rượu khác

***Về thể hiện độ tuổi

Cả Cognac và Whisky được ủ trong thùng gỗ sồi. Tuổi của brandy phổ thông là dưới 6 tuổi, Cognac tối thiểu là 2 tuổi. Tuy nhiên cũng có một số loại một trăm tuổi. 

Trong khi cognac sử dụng các ký hiệu để thể hiện độ tuổi như VS, VSOP hay XO (VS: tối thiểu 2 tuổi, VSOP: tối thiểu 4 tuổi, XO: tối thiểu 6 tuổi). Whisky cho thấy độ tuổi chính xác ví dụ 3, 5, 10, 12, 15, 18, 21, 25 năm... 

***Về phân loại

Do có nhiều loại nguyên liệu khác nhau được sử dụng nên scotch whisky được phân loại một cách phức tạp hơn cognac. Ví dụ như:

Single malt scotch whisky: whisky được sản xuất duy nhất từ lúa mạch tại một lò chưng cất

Blended scotch whisky: whisky được phối trộn từ nhiều loại nguyên liệu khác nhau của nhiều lò chưng cất khác nhau.

...

***Thưởng thức 

Ban đầu cognac biết đến như là một loại rượu tráng miệng (digestif) thưởng thức sau bữa ăn tối, có thể kèm với cà phê. Whisky không chỉ mang phong cách cổ điển như vậy mà còn xuất hiện trong các quán bar, vũ trường. Nhưng do tính chất thương mại hóa hiện nay thì cả hai loại đều xuất hiện trong hầu hết các phân khúc thị trường cho các mục đích sử dụng khác nhau.

Mặc dù cognac và scotch whisky có cấu trúc và hương vị khác nhau nhưng về mặt phương pháp thưởng thức khá giống nhau. Theo phương thức truyền thống là uống nguyên chất (neat) hoặc thêm vào một ít nước tinh khiết và cũng có thể uống theo phong cách hiện đại với một vài viên đá, pha với nước có CO2 (bao gồm nước ngọt có ga và nước có ga không đường), pha chế cocktail.

Ly được gợi ý cho thưởng thức cognac là brandy snifter còn ly gọi ý cho whisky là tulip glass.

***Cognac và scotch whisky loại nào ngon hơn?

Có lẽ ở đây Duy Thanh sẽ làm bạn thất vọng vì mình sẽ không trả lời cho bạn là cognac ngon hơn hay whisky ngon hơn. Cognac và whisky cho bạn những trải nghiệm hương vị khác nhau và tùy theo gu ẩm thực của mỗi người mà mang lại giá trị thưởng thức riêng.

Đến đây, về cơ bản bạn có thể phân biệt được cognac và scotch whisky trên lý thuyết. Nhưng nếu muốn biết hương vị khác nhau như thế nào bạn hãy đặt ly cognac và whisky bên cạnh nhau và bắt đầu trải nghiệm nhé. 

Thưởng thức để cảm nghiệm giá trị đích thực có trong từng giọt rượu và hãy thưởng thức một cách có trách nhiệm bạn nhé!

Đỗ Duy Thanh